ZONDER TITEL (Litouwen, 1959-1999)
Al jong maakte de Litouwse fotograaf Antanas Sutkus kennis met de wreedheid van het communistische systeem. Zijn vader pleegde zelfmoord, zijn moeder vluchtte naar het Westen en liet Antanas bij zijn grootouders achter. Desondanks moest hij zich als ‘sovjetfotograaf’ richten op het zonnige leven dat zogenaamd onder het communisme tot stand kwam. Hij omzeilde deze regel door veel op het platteland te fotograferen, waar minder toezicht was. Ook bood de vermeende loyaliteit van Litouwen aan de Sovjet-Unie extra speelruimte. Zo kon Sutkus het dagelijks leven in Litouwen documenteren, dat allesbehalve zonnig was. Hij was evenwel wijs genoeg dit werk – zoals een reportage over een school voor blinde kinderen – niet te publiceren of te exposeren. Toen zijn foto ‘Pionier’ in 1970 een belangrijke westerse prijs won, werd hij in klachten aan het Centraal Comité de ‘fotograferende Solzjenitsyn’ genoemd. Hoewel deze titel niet zonder gevaar was, groeide Sutkus snel uit tot de beroemdste fotograaf van zijn land.