Exorbitant Privilige
Wat betekent de essayfilm in dit tijdperk van ‘betwiste feitelijkheid’ en 'alternatieve waarheid’, waarin media worden gedomineerd door twee tegengestelde krachten: een productie die steeds meer wordt gedemocratiseerd via sociale media, en een consumptie die plaatsvindt in steeds krappere, zelfverkozen filter bubbles die het onderhouden van het gemeenschappelijk openbaar belang in de weg staan?
Met video, archiefbeelden en computersimulaties suggereert ‘Exorbitant Privilege’ een nauwe samenhang, of zelfs een oorzakelijk verband tussen de nucleaire tests tijdens de Koude Oorlog en de huidige ecologische ineenstorting van onze planeet. Intensieve woningbouw en de daarmee samenhangende massaconsumptie waren na de Tweede Wereldoorlog immers duidelijk geformuleerde doelstellingen van het Amerikaanse overheidsbeleid. Consumentisme, gevoed door anticommunistische paranoia en gestimuleerd door buitensporige financiering, werd wereldwijd geëxporteerd en blijft, zelfs tien jaar na de financiële crisis, een centraal kenmerk van het Capitaloceen – een minder ‘beleefde’ maar misschien meer accurate term dan Antropoceen.
Anderzijds, de schade door de nucleaire tests van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, de Sovjet-Unie en Frankrijk, uitgevoerd tussen 1940 en 1990 op afgelegen en ‘onbewoonde’ locaties zoals de Marshalleilanden of Frans-Polynesië, valt in het niet bij de huidige grootschalige vernietiging van ecosystemen in de Stille Zuidzee door zeespiegelstijging en plastic vervuiling. De genereuze herstelbetalingen die de Amerikaanse regering op de Marshalleilanden heeft verricht, hebben weinig gedaan om duurzame ontwikkeling te bevorderen en de bewoners in een cyclus van afhankelijkheid en wanhoop gebracht. Zo oefenen de exorbitant geprivilegieerde kapitaalhouders macht uit over de verworpenen der aarde, een ‘terminaal strand’ van radioactieve as en plastic achterlatend.
What means the essay film in this era of ‘disputed facticity’ and ‘alternative truth’, when media are dominated by two antithetical forces: production increasingly democratised via social media, with consumption occurring within ever tighter, self-selecting filter bubbles that undermine the very grounding of a common public interest?
