Photography and History in the USSR 1920-1940
De Noorderlicht Fotogalerie brengt in het kader van Noord Nederland-Rusland 2013 een fototentoonstelling rond meesterwerken uit de Sovjet Avant Garde in de jaren ’20 van de vorige eeuw en het socialistisch realisme onder Stalin in de jaren erna. Samen belichamen ze de geschiedenis van Rusland vanuit een fotografische blik in een van haar meest dramatische periodes: van de avant-gardistische experimenten met collage en fotomontage tot de verstikkende maar weergaloze beelden voor propagandistische doeleinden. Het betreft uniek werk uit het Russische Staatsarchief voor Literatuur en Kunst in Moskou (RGALI) en is nog niet eerder in Nederland te zien geweest.
El Lissitsky, Alexander Rodchenko en Boris Ignatovich zijn enige van de grote namen die deel uitmaken van de tentoonstelling. Aangevuld met portretten van hoofdrolspelers uit de Russische Avant Garde vertellen ze het verhaal van de ongekende bloei in kunst, muziek en literatuur na de Revolutie. Kunstenaars, binnen en buiten Rusland, hadden zich massaal achter de revolutionaire idealen geschaard, en zetten zich met hart en ziel in voor de verwezenlijking ervan.
De opkomst en bloei is even dramatisch als haar ondergang. Na de dood van Lenin in 1924 en de opkomst van Stalin krijgt de beweging te maken met een zeer heftige reactie, die uiteindelijk zal leiden tot een opgelegd politiek gesanctioneerd programma: het socialistisch realisme. In de fotografie vanaf de jaren dertig weerklinkt dan ook met name massaliteit en het kabaal dat de militaire en industriële opbouw van de Sovjet-Unie begeleidde.