Nazar - Blik op het verleden
De tentoonstelling in Museum Het Princessehof staat geheel in het teken van de historische fotografie. De hier getoonde foto’s, hoofdzakelijk gemaakt in de eerste helft van de vorige eeuw en afkomstig uit zowel Arabische als westerse archieven en musea, tonen een samenleving die dichter bij de westerse blijkt te staan dan menigeen zal verwachten.
Lange tijd was de fotografie in de Arabische wereld een westerse aangelegenheid. Vanaf het begin legden Europese avonturiers de regio vast in exotische en romantische beelden, die gretig aftrek vonden in het Westen. Fotografen als het Oostenrijks-Zwitserse duo Lehnert & Landrock – actief in de eerste helft van de twintigste eeuw – borduurden voort op het werk van deze pioniers. Ook zij stelden de Arabische wereld voor als een paradijs dat nog niet door modernisatie was besmet.
Na de Tweede Wereldoorlog bleef de westerse fotografie beeldbepalend. Zo maakte Marc Garanger in opdracht van de Franse kolonisator portretten van Algerijnse vrouwen, die daarvoor hun sluier moesten afdoen. Kryn Taconis richtte zich op de andere kant van het verhaal. De enige Nederlandse Magnum-fotograaf ooit reisde clandestien naar Algerije om daar de guerilla tegen de Franse bezetter vast te leggen.
Arabische fotografie leek al die tijd zo goed als niet te bestaan. De Egyptische studiofotograaf Van Leo vergaarde met zijn door Hollywood geïnspireerde portretten grote faam, maar bleef lange tijd een uitzondering. Pas halverwege de jaren negentig werd met de oprichting van de Arab Image Foundation (AIF) het beeld bijgesteld. Deze organisatie wil het gat in de Arabische geschiedenis vullen door foto\’s te verzamelen die Arabieren van hun eigen leefomgeving hebben gemaakt.
De collectie van het AIF, afkomstig uit de hele Arabische regio, bestaat grotendeels uit familiealbums. Daarvan worden tentoonstellingen samengesteld die tegenwicht moeten bieden aan het beeld zoals dat bijna een eeuw lang door het Westen is geschetst. Zo probeert de AIF – nog steeds een uniek Arabisch initiatief – de Arabische wereld alsnog van een eigen fotografische geschiedenis te voorzien.