Sense of Space
8ste Noorderlicht Fotomanifestatie
Het leven speelt zich af in vele omgevingen: in het natuurlijke en stedelijke landschap; in huiskamers, kantoren, en recreatieparken; op industrieterreinen, parkeerplaatsen en vliegvelden.
Sluiten we onze ogen dan kunnen we ons begeven in de onverkende omgevingen in ons hoofd.
Hoe beïnvloedt het karakter en het aanzien van die omgevingen – bebouwd, onbebouwd, huiselijk, zakelijk, leeg, vol – onze beleving van de ruimte? En hoe worden die ervaringen vertaald en doorgegeven door fotografische kunstenaars? Deze vragen vormen het vertrekpunt van Sense of Space, een reis door het menselijk landschap aan het begin van de 21e eeuw.
Het is een fundamenteel en relevant thema, zeker in een land als Nederland, waar door de beperkte oppervlakte ruimtelijke ordening ieders leven raakt en met de regelmaat van de klok het toekomstige gebruik van het land in omvangrijke nota’s wordt besproken.
In de foto’s zijn deze – Nederlandse – discussies her en der onvermijdelijk zichtbaar, direct of indirect; in de keuze van de gefotografeerde locaties, in de benadering en het engagement van de fotografen. Maar het werkelijk onderwerp zijn ze niet – ze vormen de achtergrond. Want waar voor planologen en beleidsmakers de maakbaarheid van de ruimte centraal staat, handelt Sense of Space over de erváring van de door mensen ingerichte leefomgeving.
Hoe hanteren fotografen en beeldende kunstenaars – intermediairs in het vastleggen van onze herinnering aan de wereld – de elementen die ruimte herkenbaar maken: voor en achter, onder en boven, groot en klein, kil en warm, oud en nieuw, licht en donker, vertrouwd en vervreemd – en alles daartussen? Hoe transformeren zij met hun visie bomen en beton tot visuele poëzie die ons bijblijft en prikkelt?
In werk dat qua genre, stijl en benadering zeer uiteenlopend is, combineren de kunstenaars de visuele middelen van het medium met de bouwstenen die worden aangereikt door de realiteit. Ze interpreteren en schetsen een beeld van de ruimte, geven hun ervaring door aan de kijker, voor wie de verbeelding van de – ogenschijnlijke – werkelijkheid opnieuw een eigen ervaring biedt. Plaatsen, objecten en gedachten die in het dagelijks leven veelal voorbij vlieden, dwingen hier tot hernieuwde aandacht en worden een symbool voor iets dat feitelijkheden overstijgt.
Het associatieve samenspel van diverse artistieke interpretaties binnen een actuele maatschappelijke context bepaalt het karakter van Sense of Space; een reisgids waarin de dimensies van zowel de menselijke ruimte als de geëngageerde fotografie worden verkend.
Wim Melis
Curator Sense of Space
Groningen, augustus 2001